Het toezien op de veiligheid van de bezoekers is een speciaal vak. Het is ook bij wet geregeld dat de houder van een zweminrichting, tegenwoordig normadressaat geheten, een toezichtplan moet opstellen voor het betreffende zwembad.
Hier zijn speciale opleidingen voor beschikbaar.
Een taakomschrijving en benodigde vakbekwaamheid voor de toezichthouder is niet wettelijk vastgesteld. Iedereen mag dus toezichthouden. Maar bij een optredende calamiteit zal de normadressaat zich wel moeten verantwoorden. Daarom heeft de ZwembadBranche taakomschrijvingen vastgesteld welke zijn opgenomen in specifieke opleidingen en worden afgerond met Branchediploma’s.
Er zijn meerdere organisaties actief die ieder eigen opleidingen verzorgen en diploma’s uitgeven. Inhoudelijk ontlopen deze opleidingen elkaar nauwelijks. De kern valt uiteen in twee delen.
Toezichthouden vergt een speciale wijze van observeren die moet worden aangeleerd en getraind. Vergelijk het met autorijden. Tijdens de rijlessen leer je de auto te bedienen en na verloop van tijd is dit geautomatiseerd. Toezichthouden vergt eenzelfde opleidings- en trainingstraject.
De toezichthouder dient ook een drenkeling te kunnen redden. Dit vergt een bijzondere zwemvaardigheid. Hiertoe is ook een speciale opleiding ontwikkeld welke met een bijbehorend diploma wordt afgerond. Dit diploma is beperkt geldig, alle toezichthouders dienen minimaal om de twee jaar een herhaling te doorlopen en hun bekwaamheid aan te tonen.